نقش پررنگ خوراك در نذری های گیلان
هنر شهر: خوراك در مراسم عزاداری شرق گیلان نقش پررنگی دارد و مردم این منطقه سفره های رنگینی برای نذری پهن می كنند. نذری های بعضی از مناطق گیلان تنها به غذای اصلی ختم نمی گردد، بلكه انواع و اقسام چاشنی ها همچون اَشبل(خاویار)، انواع ترشی ها و باقالی هم روی سفره چیده می گردد.
به گزارش هنر شهر به نقل از ایسنا، مردم در خیلی از روستاهای گیلان نذر می كنند تا خورش فسنجان بپزند، در بعضی از موارد این خورش همراه كوكو سیب زمینی توزیع می گردد. همینطور در ایام تاسوعا و عاشورا در منطقه ای به نام ضیابر درِ بیشتر خانه ها برای نذری باز است تا از عزاداران پذیرایی كنند.
مردم در این ایام می توانند برای ناهار و شام وارد خانه اهالی شوند و پس از صرف غذا، آنجا را ترك كنند. این رسم سبب شده گردشگران بسیاری در این ایام به آن منطقه سفر كنند و پس از تماشای مراسم آئینی تعزیه ی خاص آنجا از خوراك های معروف گیلانی هم لذت ببرند.
محمد تقی پور احمد جكتاجی در كتاب «فرهنگ عامیانه زیارتگاه های گیلان» درباره بخشی از مراسم سوگواری محرم در گیلان آورده است: در شب هفتم مردان جلوی مسجد جامع عون بن علی جمع می شوند و طوق بندی یا به اصطلاح علم بندی می كنند. حضور در این شب و روز پس از آن برای هر مرد و زن ماسوله ای كه از شهر خود خارج شده و در شهرهای دیگر زندگی می كند، یك تكلیف بشمار می رود و همه خویش را ملزم می دانند كه از شب هفتم تا سیزدهم ماه محرم حتماً در ماسوله به سر برند.
در پیربازار رشت در گذشته مساجد و بقاع را آذین می بستند و هر شب از تمام خانه ها مجمعه های غذا برای مردم و شركت كنندگان در مراسم می آورند. اوج این مراسم تغذیه در بقعه آقا سید صالح معروف به بادبوقا در شب های تاسوعا و عاشورا بود.
در شرق گیلان رسم بوده و هست كه متمولین محلی پلادهی یعنی پلو دهی كنند. از شب پنجم ماه محرم به نوبت هر نفر یك شب در مسجد محل و بقعه همجوار آن شام مفصلی می دهد و از عزاداران و زائران پذیرایی می كند. در تهیه غذا معمولا نوعی رقابت هم وجود دارد و تلاش می گردد غذای هر شب با روز گذشته فرق داشته باشد. خورش خاصِ این شب ها معمولا فسنجان است كه تلاش می كنند با كشمش و قیصی آن را شیرین كنند. آلو مسما و مرغ ترش هم از دیگر انواع خورش های رایج این ایام است. غذاها در مجمعه های بزرگ چیده و به مسجد و بقعه فرستاده می گردد. هر چه تعداد مجمع ها زیادتر و اندازه آنها بزرگتر باشد صاحب نظر نذر هم عیان تر می گردد.
امروزه در پیربازار و دیگر نواحی مردم تلاش می كنند در خانه خود شام بخورند و بعد به مسجد یا بقعه ی محل بروند، مگر اینكه كسی نذری داشته باشد و سفره ای در حد توان خود بیندازد و عده ای را طعام دهد. معروف ترین سفره نذری در منطقه پیربازار سفره حضرت ابوالفضل العباس ضد السلام است.
یكی از موارد جالب توجه در انتها دهه محرم در مناطق كوهستانی نذر هفت كاسه بشقاب در شب عاشورا است. بعضی از شركت كنندگان در مراسم نذر می كنند كه در شب عاشورا از مجمعه های شامی كه به بقعه می رسد مقداری غذا بردارند و به اصطلاح بشقاب خویش را از هفت مجمعه پر كنند و دقت كنند كه از هفت جای مختلف آمده باشد یعنی نیت می كنند كه غذایی هفت نفر یا هفت خانوار را بخورند و معتقدند كه این عمل ثواب دارد چونكه در نیت هفت نفر شریك می شوند.
نذر رایج دیگر در مناطق جلگه ای این است كه كاسه و بشقاب خویش را از چهل مجمعه پر كنند در این صورت اگر ۴۰ كاسه نذر كرده اند و تعداد مجمعه های غذا كمتر از ۴۰ مجمعه باشد باید به بقعه یا تكیه ی دیگری بروند تا نذر خویش را به جای آورند البته در این مورد محتویات بشقاب خورده می گردد ولی نیت گذار حساب آن را با خود دارد تا به بقعه و تكیه دیگری برود. آنها عقیده دارند اگر كسی دیگر محتویات بشقاب را بخورد تبرك آن را نمی برد و كسی كه نذر چهل كاسه یا بشقاب می كند ثواب بیشتری نسبت به نذر هفت كاسه و بشقاب می برد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب