با رونمایی از دو كاشی زرین فام ۷۰۰ ساله
سامانه سفالینه های الموت فعال شد، الموت موزه می خواهد
هنر شهر: پس از سال ها سامانه ی سفالینه های الموت در فضایی كوچك فعال شد تا یكی از مهمترین یافته های دیرینه شناسی اش را بررسی كند، اما این سایتِ حدود ۸۰۰ ساله هنوز نیازش برای تولید فضایی كه بتواند یافته های باستان شناختی خویش را در آن نمایش دهد، برآورده نشده است.
به گزارش هنر شهر به نقل از ایسنا، چیزی حدود ۱۰۰ هزار قطعه سفال كه در دو دوره حضور فرقه اسماعیلی ها در كاخ دژ الموت قزوین تا امروز باقی مانده و از آوار مغول ها جان سالم به در برده بودند و تا امروز در ۱۴ فصل كاوش انجام شده در كاخ دژ الموت به دست آمده اند، پس از گذشتِ نبودِ فضایی مناسب برای نگهداری و بررسی مطالعاتی، با تولید سامانه ی سفالینه های الموت بالاخره سرپناهی پیدا كردند.
حمیده چوبك - سرپرست چهاردهمین فصل جستجوهای باستانشناسی دژالموت قزوین - درباره ی تولید این سامانه و ضرورت ساخت یك موزه برای این محوطه ی تاریخی در دره الموت می گوید: این كارگاه، هم اكنون با هدف بررسی سفال ها شروع شده و پس از به دست آمدن اطلاعات كافی در این سامانه، كارگاه را به صورت رسمی و برای نشان دادن یافته های دیرینه شناسی افتتاح می نماییم.
او یكی از وظایف و اهداف مهم هر كاوش دیرینه شناسی را تولید یك سامانه اطلاعاتی می داند كه برپایه تمام موازین علمی بتواند مورد بهره برداری قرار گیرد و ادامه می دهد: ازاین رو طبقه بندی این یافته ها از نظر گاه نگاری، گونه شناسی و تكنولوژی بسیار مهم می باشد، یعنی نخست باید ابعاد مختلفِ این اطلاعات پایه ای بررسی و شكل می گیرد و سپس با ثبت آن ها، بتوانیم اطلاعات را در یك نرم افزار جامع جمع آوری و ساماندهی نماییم.
وی با تاكید بر این كه برای انجام این كار نیاز به یك فضا داشتیم، می افزاید: به صورت قاعده در یك حالت مطلوب تولید یك موزه را پیش بینی كردیم كه در آن موزه اطلاعات پایه ای نخست ثبت شوند، اما متاسفانه به دلیل نبود فضای مناسب، هم اكنون فقط این سامانه بوجود آمده است، چون بررسی یافته ها از ضروریات كار بود.
این دیرینه شناس با بیان این كه برپایه نبود فرهنگ دورریز در كار باستان شناسی، تیم كاوش همه ی قطعاتِ ریز را جمع آوری می كند، ادامه می دهد: ازاین رو نیاز به یك محل مناسب بود تا بتوانیم اهداف و وظایف را انجام دهیم. در كنار پایگاه در یك زمین محدود، با هزینه ای حدود ۱۰۰ میلیون تومان از محل اعتبارات ملی كه بخشی متعلق به سال ۹۵ و بخشی از محل سال ۹۶ تامین شد، توانستیم سامانه ی سفالینه های الموت را آماده سازی و به بهره برداری برسانیم.
امكان حضور دانشجویان برای بررسی یافته ها در الموت
چوبك با تاكید بر این كه از ابتدای امسال كار جمع آوری یافته ها و طبقه بندی آن ها انجام شده است، بیان می كند: برای تولید یك سامانه علمی دقیق، باید منتظر می شدیم تا اعتبار تامین گردد و بتوانیم برنامه نویسی و برنامه ریزی را برای كار داشته باشیم. ما هنوز افتتاح رسمی از سامانه انجام نداده ایم و امیدواریم در یك شرایط مناسب تری با گشایش رسمی از این مكان بتوانیم اطلاعات دقیق و به روز در اختیار جامعه دیرینه شناسی قرار دهیم.
وی ادامه می دهد: از نظر ما این مركز می تواند به جز مركز تحقیقاتی، یك مركز آموزشی مهم برای گونه های سفالینه های منطقه حوزه فرهنگی كاسپین و دوره اسلامی باشد، دست كم یافته های الموت از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره اسلامی و قاجار راشامل می گردد.
سرپرست چهاردهمین فصل جستجوهای باستانشناسی دژالموت قزوین با بیان این كه دانشجویان رشته دیرینه شناسی و گروه های مختلف با حضور در پایگاه میراث فرهنگی الموت، می توانند علاوه بر این كه در مطالعات این یافته ها به تیم كاوش كمك كنند، خود هم با بررسی های مناسب متخصص سفال های این منطقه شوند و یك ازمایشگاه آموزشی و تحقیقاتی برای جامعه دیرینه شناسی ایران در نظر گرفته شود.
۱۰۰۰۰۰ تكه سفال از ۱۴ فصل كاوش در الموت
وی یافته های سفالی به دست آمده از كاخ دژ الموت را رقمی بیشتر از ۱۰۰ هزار تكه سفال اعلام می كند و می گوید: فقط در یك ترانشه حدود ۷۲۰۰ تكه سفال به دست آورده ایم.
او با تاكید براین كه در پایگاه الموت هیچ دور ریزی وجود ندارد و همه تكه سفال ها جمع آوری و طبقه بندی می شوند، اضافه می كند: حدود ۲۹ گونه سفال كه هر گونه دارای زیرمجموعه هایی است طبقه بندی شده و مورد مطالعه قرار می گیرد.
چوبك ادامه می دهد: گاهی تكه هایی از یك سفال در فصل جستجوهای بعدی به دست می آید كه این تكه ها توسط مرمتگران بازسازی و مرمت می شوند.
یكی از نیازهای ما نگهداری اشیا بود و این جا سال گذشته از اعتبارات سال ۹۵، توانستیم با هزینه ای حدود ۱۰۰ میلیون تومامن از محل اعتبارات ملی كه در اختیارات سازمان میراث فرهنگی و امور پایگاه ها دراختیار ما قرارداده بود، توانستیم آن محل را برای نگهداری و مطالعه یافته های سفال ها داشته باشیم.
دو كاشی زرین فام ۷۰۰ ساله احیانا متعلق به مقبره حسن صباح
سرپرست چهاردهمین فصل جستجوهای باستانشناسی دژالموت قزوین در ادامه از كشف دو كاشی زرین فام در چهاردهمین فصل جستجوهای دیرینه شناسی امسال خبر می دهد و با رونمایی از این كاشی های بیشتر از ۷۰۰ ساله، اعلام می كند: برپایه بررسی های انجام شده باآنكه كاخ دژ الموت در سال ۶۵۴ هجری قمری با حمله مغول ها تخریب می شود، اما به دلیل اهمیت آن برای فرقه اسماعیلیه بار دیگر پیروان این فرقه یه پس از حمله مغول ها و تخریب این كاخ دژ باردیگر به الموت برگشته و در این محل مستقر شده اند.
او با اشاره به ساخت بناهای ارزشمندی با تزیینات كاشیكاری پس از بازگشت دوباره پیروان اسماعیلیه به الموت می گوید: به نظر می آید این تزیینات مربوط به آرامگاه حسن صباح یا كتیبه های سردر بوده و اسماعیلیان قصد داشته اند آنرا احیا كنند
این دیرینه شناس ادامه می دهد: وقتی برای یك قوم مرقد بزرگان شان اهمیت داشته باشد، شاید باید این علت را هم مدنظر قرار داد كه علت بازگشت اسماعیلیه پس از حمله مغول ها به دژ الموت، فرمانروایی نبوده، بلكه انگیزه ی مهمتری مانند آرامگاه حسن صباح بوده است، چون در متون قید شده كه آرامگاه حسن صباح و جانشینانش زیارتگاه پیروانش بوده است. امیدواریم در جستجوهای آینده بتوانیم مدارك زیادی از محل دفن حسن صباح پیدا نماییم.
كاشی هایی كه یك حدس را به یقین تبدیل كردند
چوبك در توضیح دو كاشی كشف شده، می گوید: این كاشی های زرین فام یكی از مهمترین یافته های جستجوهای سال ۱۳۹۷ بودند كه یكی از آن ها تاریخ ۶۷۸ هجری قمری را نشان داده است. این كاشی ها در سراچه هایی با طاق صخره ای سنگی به دست آمده اند.
او همینطور در مورد تاریخ نوشته شده روی كاشی دوم بیان می كند: بخشی از تاریخ نوشته شده روی این كاشی پاك شده است با این وجود با عنایت به قسمت باقیمانده حدس می زنیم این تاریخ ۶۸۰هجری قمری بوده كه در این صورت با كاشی نخست تطبیق خواهد داشت.
وی همینطور به كشف گچ بری هایی بسیار مهمی كه در بخش ورودی «ملاسرا» در كاخ دژ به دست آمده اشاره می كند و می گوید: این بخش از بنا هم دارای تزئینات بسیار با شكوه با نقاشی بوده كه در آوار به دست آمده اند.
ضرورت تولید فضای موزه های برای یافته های دژ الموت
وی در ادامه با اشاره به این كه هم اكنون ساختمان مدرسه نزدیك پایگاه بعنوان اقامتگاه برای گردشگران استفاده می شود، می گوید: پیشنهاد می نماییم ساختمانِ این مدرسه كه چندان هم مناسب اقامتگاه نیست تخریب شده و به جای آن یك موزه ساخته شود.
پیاله ی صادر شده از چین از یافته های دیرینه شناسی الموت
در ادامه بازدید خبرنگاران از قلعه دژالموت قزوین، هر كدام از باستان شناسانی كه در بخش های مختلف این قلعه ی تاریخی بررسی مطالعاتی انجام می دادند، به عرضه ی مهمترین یافته های به دست امده از كاوش هایشان اشاره كردند.
قلی پور، دیرینه شناسی كه در قلعه پایین الموت فعال است، یكی از مهمترین یافته های خویش را یك پیاله كه متاثر از هنر اصلی چین است، بیان می كند و می گوید: این پیاله وارداتی از چین و متعلق به دوره سلجوقی است.
او ادامه می دهد: یك تنگ سفالی متعلق به دوره سلجوقی و یك ظرف نقاشی زیرلعاب كه در بخش جنوب شرقی قلعه باقی مانده از دوره صفویه به دست امده اند، دارای شاخصه های متفاوتی است. همینطور كانتكست (محتوای) یكسری گچبری كشف شده در كاوش ها هم نشان داده است آن ها خصوصیت های خاص خویش را دارند.
تُنگ های ۹۰۰ ساله در كاخ دژ الموت
حسین محمودی - دیرینه شناس دیگر بخش قلعه پایین - هم اظهار می كند: شواهد نشان داده است قلعه پایین محل استقرار نگهبان ها و بخش های كارگاهی مانند كوره آجر و سفال بوده كه در فضای پایین قرار دارد، اما در قلعه بالا كه برایشان بیشتر اهمیت داشته است، فضاهایی مانند گنبدخانه و محل های ذخیره آب و آذوقه بوده است.
وی با بیان این كه در بخش ورودی قلعه در پشت دروازه، هم سه تُنگ در رابطه با دوره سلجوقی به دست آمده است، ادامه می دهد: احتمال می دهیم این تُنگ ها متعلق به دوره اسماعیلیه یا همان دوره سلجوقی باشد، یعنی قدمتی حدود ۹۰۰ سال داشته باشند.
این دیرینه شناس اضافه می كند: سفال های به دست آمده معمولا به دو بخش بدون لعاب و لعاب دار تقسیم بندی می شوند، كه این سه ظرف به دست آمده از نوع سفال های بدون لعاب با خمیره های مختلف مانند خمیره نخودی، نارنجی و قرمز است.
مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی نماید.
فایل آنرا از اینجا دانلود كنید: video/mp4
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب