كتاب آشنایی با فلسفه دین نقد و بررسی گردید
به گزارش هنر شهر كتاب «آشنایی با فلسفه دین» با حضور مترجم این كتاب و استادان فلسفه دین در معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
به گزارش هنر شهر به نقل از ایسنا، حسین رهنمائی- مترجم كتاب «آشنایی با فلسفه دین» امروز دوشنبه (۲۹ بهمن ماه) در نشست نقد و بررسی این كتاب اثر چاد میستر در معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی، با عرضه توضیحاتی درباره این كتاب و با تاكید بر این مورد كه قبل از این، محمود یوسف ثانی این كتاب را ترجمه كرده است اظهار نمود: من در ترجمه این اثر كوشیده ام مزایایی را به ترجمه قبلی اضافه كنم؛ اما در بحث محتوایی خیلی از مطالب و موضوعات مطرح در حوزه فلسفه دین كه در كشوری مانند ایران دغدغه به حساب می آید در آن كتاب مشاهده نشده است.
وی اظهار داشت: با عنایت به اینكه این كتاب یك اثر آموزشی است، این امر طبیعی است كه نویسنده بر روی دغدغه های دانشگاهی كشور مبدأ متمركز شده باشد. نویسنده كتاب زمان زیادی را برای اثبات ادله وجود خداوند گذاشته است كه این امر در ایران با عنایت به دغدغه هایی كه وجود دارد چندان پررنگ نیست. یكی دیگر از خصوصیت های اثر كه آنرا برای ما مناسب می كند این است كه نویسنده از فیلسوفان خداپرست مسیحی است و در انتهای كتاب دیدگاهش به فیلسوفان الهی نزدیك می شود.
به قول مترجم كتاب این كتاب با استانداردهای آموزشی تنظیم شده است و روان سلیسی را برای دانشجویان فلسفه در نظر گرفته است و در انتها هر فصل خلاصه و چكیده ای از مباحث فصل در این كتاب عرضه شده است.
در ادامه این نشست نقد و بررسی، غزاله حجتی از مترجمان و ناشران كتاب با تاكید بر این مورد كه فلسفه دین در جامعه ما با یك سو تفاهم شروع شده است اظهار نمود: بعضی موضوعات علمی كه در جامعه ایران ورود پیدا كرده اند در همان بدو ورود و نوع مواجهه اولیه با آن سبب این شده است كه شناخت درستی در جامعه برای آن مبحث شكل نگیرد و هیچ وقت آن علم نتوانسته است از زیر سایه آن عَلَمی كه در جامعه وجود دارد بیرون بیاید.
ایشان در ادامه با اشاره به پیشینه تحصیلاتی خود در ارتباط با فلسفه دین و اینكه جزو نخستین نفراتی بوده كه در این رشته به تحصیل پرداخته است، اظهار داشت: فلسفه دین در اواخر قرن نوزدهم بر مبنای فضای انتقادی كه در جامعه فلسفی انگلستان صورت می گرفت، انتقادات و معیارهای خاصی در این مورد مطرح می شد و آنها می گفتند هر چیز كه قابل صدق و كذب نباشد ارزش بحث فلسفی ندارد و در یك زمانی تمام اندیشه و فلسفه دین بر اساس اینگونه نظرات شكل می گیرد عنوان شد تا اینكه در قرون ۱۹ و ۲۰ افرادی انتقاداتی را بر این نوع فلسفه وارد و این مورد را بیان كرد كه بشر مسئله دارد و اینكه ما بخواهیم تمام گزاره های دین را بیرون بگذاریم چون كه قابل صدق و كذب نیست، درست نیست. از آغاز قرن ۲۱ در نقدهای فلسفه دین بازگشت دوباره ای به باورهای دینی و گزاره های اخلاقی صورت می گیرد و فیلسوفان می گویند گزاره های دینی باید محل بحث باشند اما روش این بحث كردن باید به صورت فلسفی باشد.
این مترجم و ناشر كتاب افزود: در ۴۰، ۵۰ سال اخیر فیلسوفان گزاره های دینی را محل بحث قرار داده اند و پاسخ هایی به این مورد داده اند. همین پسوند دین كه روی آن آمده امكان دارد سو تفاهم هایی را ایجاد كند. در طرح جلد كتاب از مسجد استفاده شده است و ته ذهن به سمت این می رود كه این كتاب مقرر است فلسفه دین اسلام را مورد بحث و بررسی قرار بدهد. در الهیات مبحث بحث خداوند است و تمام بحث ها حول وجودی خداوند می چرخد. در كلام هم مبحث بحث خداوند است ولی در رویكرد كلامی امكان دارد از بحث های جدلی هم استفاده گردد.
حجتی در ادامه با اشاره به اشكالات موجود در محتوای كتاب اظهار داشت: نخستین اشكال این است كه متأسفانه مترجم با تلقی و فهم و ادبیاتی از فلسفه اسلامی تلاش كرده كتاب را ترجمه كند. این كتاب با رویكرد معنایی خاصی و واژه های محتوایی كه دارد، با استفاده از اینكه عباراتی را استفاده می نمایند كه معنای نادرستی دارند و یك محتوایی را می آورند كه معنای خاصی در آن نیست. مثلاً روح را به موجود مجرد ترجمه می كند در حالیكه روح و موجود مجرد هر كدام در دین تعریفی دارند.
وی تصریح كرد: مترجم از واژه های فلسفه اسلامی به جای فلسفه جدید استفاده كرده، این در حالیست كه یكی از اصول ترجمه وفاداری به متن است.
حجتی در ادامه با تاكید بر این مورد كه در بخش هایی از كتاب مترجم نسبت به آوردن اسامی سهل انگاری هایی را داشته است، اظهار داشت: یكی دیگر از ایرادات این است كه مترجم بی جهت پاورقی هایی را به كتاب افزوده كه دلیل آن مشخص نمی باشد. به علت چینش صفحه بندی غلط معلوم نیست كه این پاورقی ها متعلق به مؤلف است یا مترجم. همین ضعف سبب می شود كه ترجمه كتاب غیرقابل استفاده باشد.
وی در ادامه با تاكید بر این مورد كه انتشارات جهاد دانشگاهی باید تلاش كند تا بیشتر از همیشه ترجمه آثار را ارزیابی كند، اظهار داشت: این كتاب زمانی انتشار یافته است كه كاغذ برای حداقل بندی كه در آن مصرف می شود ۳۵۰ هزار تومان است. با عنایت به غلط های فراوان و چینش صفحه بندی نامناسب این كتاب پتانسیل رقابت با ترجمه های قبلی را ندارد. فرهنگستان یك رسم الخطی را برای مترجمان در نظر گرفته است اما این رسم الخط حتی در دو صفحه كتاب با هم یكی نیست. از منظر یك ناشر كه با انتشارات جهاد دانشگاهی سالیان سال كار كرده ام از سر دلسوزی این را می گویم كه كتاب اگر ارزیابی نشود آبروی مترجم و ناشر را می برد. باید نسبت به كتاب هایی كه مقرر است منتشر شود حساسیت بیشتری داشته باشیم. در این كتاب حتی صفحه آرایی هم مورد توجه قرار نگرفته است و به گونه ای غلط هایی در آن وارد شده كه انگار كتاب اصلاً ویرایش هم نشده است. در حالیكه در چاپ كتاب ارزیابی، ویرایش، صفحه بندی و … بسیار مهم می باشد.
در ادامه این نشست، علی اكبر عبدل آبادی -عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی با تاكید بر این مورد كه یك ترجمه خوب ترجمه ای است كه اسم آنرا می توانیم ترجمه سلیم بگذاریم كه از واژه سلامت می آید، اظهار داشت: یك ترجمه خوب باید دقت، صحت و سلاست را به صورت متوازن در تار و پود خود داشته باشد. البته باید امكانات و خصوصیت ها و مقتضیات زبان مبدأ كه در اینجا به انگلیسی است و زبان مقصد كه در اینجا فارسی است را مد نظر قرار دهیم.
ایشان در ادامه با اشاره به اینكه این كتاب عنوان مناسبی دارد و هدف آن آشناسازی مخاطب با فلسفه دین بوده است. بر همین مبنا نام كتاب یعنی درآمدی به فلسفه دین در خود كتاب است اما در بیشتر قسمت های كتاب عنصر صحت و دقت مورد توجه واقع نشده است. مثلاً در لیست فصل اول به جای ادیان جهانی، دنیای ادیان ترجمه شده است. برای مفاهیم كلیدی بیشتر از یك ترجمه استفاده شده است. در حالیكه در ترجمه باید تنازع را یك به یك بین معادل ها و الفاظ كلیدی استفاده نماییم. اگر در قسمتی از كتاب یك جمله را تنوع ادیان ترجمه كردیم حق نداریم در جای دیگر آنرا به گونه ای دیگر ترجمه نماییم.
وی اظهار داشت: در كل ترجمه باید معادل یكسان سازی را حفظ نماییم و از آن طرف هم برای چند لفظ نباید یك معادل داشته باشیم. در بعضی از قسمت ها معادل هم مرجوح است ولی مترجم این كار را نكرده است. در كل كتاب یكسان ترجمه نشده است و دقت، صحت و سلامت در كتاب مورد توجه واقع نشده است.
در انتها مراسم، مترجم كتاب ضمن تشكر از منتقدین كتاب اظهار داشت: نقدهایی كه وارد شد در بعضی از موارد صحیح بود اما باید این را در نظر داشته باشیم كه در بحث ترجمه بعضی از مباحث به روش برمی گردد. اگر روش ترجمه یكی نباشد امكان دارد صدها مصداق برای ایراد مطرح شود. در مواردی فرد مترجم برای ورود به زبان مقصد می تواند مقداری آزادی داشته باشد اما این را هم قبول دارم كه نباید اصل مطلب از بین برود اما در زبان فارسی بازی با الفاظ به گونه ای رایج است. سه ویراستار این كتاب را ویراستاری كردند كه هر سه آنها تغییراتی را در بخش های مختلف عرضه دادند كه هر سه با یكدیگر تفاوت داشتند.
وی اظهار داشت: اینكه در كتاب منابع حذف گردیده است به علت این است كه منابع آخر آن كتاب برای دانشجویان همان كشور بود و ما تلاش كردیم در انتها ترجمه كتاب منابعی را عرضه بدهیم كه برای دانشجویان فلسفه كارآیی داشته باشد و در هر جایی كه مترجم سطری را آورده در انتهای قید كلمه مترجم وارد شده است. در مجموع می توانم بگویم كه بخش عمده ترجمه به روش برمی گردد و باید این مشخص شود كه مترجم باید كتاب را تحت الفظی ترجمه كند و یا اینكه می تواند معادل سازی كند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب