به مناسبت روز جهانی لباس كردی،
لباس كردی آمیخته ای از فرهنگ و تاریخ
هنر شهر: ایسنا/كردستان كردها از آن دسته اقوامی هستند كه از زمان هایی بس دور و به درازای تاریخ تعصب شدیدی بر حفظ و نگهداری از هویت و فرهنگ خود داشته و دارند و بدون شك لباس كُردی در برخوردها و ارتباطات برون فرهنگی به صورتی معرف هویت و فرهنگ كُردها است.
لباس كُردی، لباسی زیبا با هزاران رنگ و تنوع كه برگرفته از طبیعت زیبای این مردمان است، یكی از جاذبه های فرهنگی مناطق كُردنشین شمرده می شود.
بازارهای سنندج، مزین به پارچه های زیبا و رنگارنگی است كه جلوه خاصی به آنها بخشیده و چشم هر مسافری از دیدن این همه تنوع و رنگ و زیبایی به وجد خواهد آمد.
لباس كُردی، لباسی در اوج زیبایی اما محجوب كه حكایت از حجب و وقار كُردها در طول تاریخ دارد كه اصالت، تنوع و زیبایی را یكجا در خود دارد.
لباس كُردی، گام به گام با مردم كُرد تاریخ را درنوردیده و از سختی ها و ناملایمات زندگی عبور كرده و حال راوی سختی ها، خوشی ها و سرگذشت كُردها است.
فارغ از شكل عموما گشاد لباس های كُردی كه برای رفت وآمد و زندگی در ارتفاعات كوهستانی كردستان طراحی شده تا پیمودن مسیرهای سخت و دشوار كوهستانی با آن امكان پذیر باشد و هر كدام از آنها حاوی معانی و دربرگیرنده پیام خاصی هستند.
جدای از تنوع فرهنگی كردستان، لباس های كُردی از تنوع خاصی برخوردار بوده و هر منطقه ای دارای لباس مخصوص به خود است كه از انواع لباس زنانه كُردی می توان به سقزی، سورانی، سنه ای و اورامی اشاره نمود.
در كنار این همه زیبایی خیره كننده ای كه لباس های كُردی در خود دارند، اكسسوری های به كار رفته در آن خود از اصالت و زیبایی خاصی برخوردارست كه در دنیا و درنوع خود بی نظیر است.
استفاده از سكه های طلا و لیره در پوشش زنان كُرد زیبایی چشم نوازی به وجود آورده و صدای ناشی از برخورد سكه ها و لیره ها با هم در هنگام راه رفتن زنان كُرد چنان موسیقی گوش نوازی را به وجود آورده كه هنرمندان و شاعران كُرد در وصف آن شعرها سروده و آوازها سرداده اند.
آویختن میخك، خود یكی از خاصیت های خاص لباس زنانه كُردی است و علاوه بر جلوه و زیبایی خاصی كه به پوشش لباس زنانه می دهد سبب خوش بو شدن آن نیز می شود و در یك كلام می توان اظهار داشت كه كُردها بجای استفاده از عطر و ادكلن ها از میخك برای خوشبو كردن لباس خود بهره می گیرند.
"چارۆكە" یا رودوش یكی از خاصیت های خاص لباس زنان كُرد است كه علاوه بر زیبایی خاصی كه دارد، نمادی برای جاافتادگی و كدبانویی زنان كُرد بوده و همواره در شعر و آواز هنرمندان از جایگاه خاصی برخوردار بوده است.
"تازكڵاو"، كلاهی است با شكل استوانه ای كوتاه كه با نقوش زیبا و رشته هایی از طلا و لیره آراسته شده كه جدای از پوشش و حجابی كه در خود دارد نمادی بوده برای زنان خانزاده و اشراف زاده كردستانی كه از جایگاه اجتماعی و تملك مالی بسیار بالایی برخوردار بوده اند.
با توجه به این كه كردستان منطقه ای كوهستانی و سردسیر است، لباس ها نیز باتوجه به شرایط آب و هوایی خاص آن طراحی شده است، زنان كُرد برای محافظت از خود در مقابل سرمای كوهستان از سربند كه در اصطلاح كُردی به آن "سەروەنی" یا "ڕەشتی" گفته می شود استفاده می كرده اند كه متاسفانه امروزه این نوع پوشش تنها در افراد كهن سال دیده می شود.
لباس عروس كُردها نیز با سایر شهرها و استانها متفاوت می باشد، لباس عروس از پارچه ای سفید مزین شده با پولك و ملیله است كه با لیره و یا رشته هایی از سكه طلا آراسته شده و تور سر عروس نیز پارچه ای با رنگ قرمز كه در اصلاح به آن "تارا" می گویند نمادی از پاكدامنی عروس است.
پوشش مردان كُرد نیز همانند زنان از تنوع بالایی برخوردار بوده و هر منطقه دارای لباس مخصوص به خود است كه همچون آنها می توان به چوخه، پانتۆڵ، مەلێكی، فرەنجی و كوڵەباڵ و... نام برد.
یكی از خاصیت های لباس مردان كُرد كه در دنیا نیز زبانزد است، كڵاش یا همان كفش مخصوص كردها است كه متناسب با نوع زندگی مردمان آن طراحی شده است.
پشت بند یا "پشتوێن" یكی از اجزای مشترك لباس مردان و زنان كُرد است كه به صورت ساده و گره چین به دور كمر خود می بندند و در قدیم برای نگهداری تفنگ و اسلحه مردان كُرد استفاده می شده است.
اغلب "پشتوێن" را با ۳ گره بر روی كمر خود میبندند كه این سه گره نمادی بوده برای سه عنصر اصلی دین زردشت یعنی پندار نیك، گفتار نیك و كردار نیك.
فره نجی یكی از پوشش های ویژه مردان كُرد است كه بیشتر مورد استفاده مردمان عشایر كُرد بوده كه در طراحی آن نكات بسیار ظریفی نهفته و كوتاه و بلندی آن نشان از جایگاه اجتماعی فرد داشته و از طرف دیگر دو زایده برآمده بر روی شانه ها، حكایت از سرنوشت كُردها در زمان ضحاك مار به دوش دارد.
همین طور پێچ و كڵاو، لفكه سۆرانی، كوڵەباڵ، شاڵ، ساق بند پشمی یا پووزەوانه و... از دیگر اجزای پوشش لباس مردان كُرد می باشد.
در آخر می توان اظهار داشت كه قدمت لباس كردی به قدمت خود مردمان كُرد بازمی گردد و اگر بخواهیم به تصویری مستند از قدیمی ترین لباس كُردی استناد نماییم، باید به مستندات تاریخی رجوع نماییم و در حجاری های ورودی كاخ آپادانا و در بین هدیه آوردندگان به بارگاه می توانید مردان كُرد و ماد را ببینید كه لباس هایی همانند لباس های محلی كُردی مردمان كُرد بر تن دارند.
منبع: هنر شهر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب