حوادث و رویدادهای قبل و پس از آزادی خرمشهر در روزشمار جلد نوزدهم جنگ ایران و عراق
هنر شهر: جلد نوزدهم از روزشمار جنگ ایران و عراق با عنوان «آزادسازی خرمشهر اختتام رؤیای تجزیه ایران» به نویسندگی ابوالقاسم حبیبی توسط انتشارات مركز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشرشده است.
به گزارش هنر شهر به نقل از ایسنا، در این روزشمار تلاش شده است تا با بهره گیری مستقیم از منابع غنی مركز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس وقایع ۶۲ روز از دوران جنگ ایران و عراق را در برمی گیرد و درمجموع شامل ۸۷۲ گزارش درباره جنگ و موضوعات مربوط به آن در دوره زمانی ۱/ ۲/ ۱۳۶۱ تا ۳۱/ ۳/ ۱۳۶۱ است.
مهم ترین رویداد نظامی این دوره عملیات بیت المقدس است كه در ادامه سلسله عملیات های آزادسازی مناطق اشغالی جنوب كشور طراحی و اجرا شد و توانست فصلی جدید و سرنوشت سازی را در روند جنگ تحمیلی به وجود آورد. به دنبال پیروزی ایران در این عملیات و آزادسازی خرمشهر، تحولی راهبردی در روند جنگ به وجود آمد و رژیم بعثی عراق در دستیابی به اهداف تجزیه طلبانه اش در ایران و براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی ناكام ماند. این رویداد مهم بر ایجاد ثبات سیاسی در داخل ایران و تقویت موقعیت منطقه ای و جهانی این كشور تأثیر گذاشت و رژیم بعثی عراق را كه عنصری تهدیدكننده به شمار می آمد، به كشوری بی ثبات تبدیل كرد.
در این كتاب با بررسی اجمالی حوادث و رویدادهای قبل و پس از آزادی خرمشهر به پاسخ به سؤالاتی همچون: چرا عملیات آزادسازی خرمشهر به یك پیروزی راهبردی و برتری قطعی ایران بر عراق در جنگ منجر نشد؟ آیا شرایط بعد از آزادی خرمشهر برای برقراری صلح مساعد نبود؟ با فرض اینكه جنگ در همان زمان به انتها می رسید، آیا عراق و حامیانش به پذیرش خواسته های به حق ایران تن می دادند؟ به عبارت دیگر، آیا ادامه جنگ بعد از آزادی خرمشهر اجتناب ناپذیر بود؟ آیا چاره دیگری وجود داشت كه بتوان با انتخاب آن از ادامه جنگ پرهیز كرد و درعین حال، مسیرهای احتمالی وقوع باردیگر جنگ را مسدود كرد و وضعیت لازم را برای تصمیم گیری ایران و خاتمه دادن به جنگ فراهم كرد؟ اگر سازمان ها و مراجع بین المللی و حامیان عرب و غیر عرب صدام حسین بجای پشتیبانی از او و فشار بر ایران، با تامین خواسته های ملت ایران موافقت می كردند آیا این امر روند تصمیم گیری ایران برای خاتمه دادن به جنگ را آسان نمی كرد؟ كه پس از عملیات بیت المقدس مطرح می شود، پرداخته شده است.
در این بررسی همین طور می توان به سایر موضوعاتی پی برد كه در آن مقطع زمانی نظام تازه تأسیس جمهوری اسلامی ایران را درگیر مشكلات و بحران های دیگر داخلی و خارجی كرده بود. اهم این رویدادها عبارت اند از: عملیات بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر، حملات هوایی عراق به اهداف غیرنظامی، اقدامات گروه های مسلح ضدانقلاب و مقابله نیروهای خودی با آن، افشای طرح توطئه كودتای قطب زاده، تغییر مواضع عراق بعد از آزادسازی خرمشهر، افزایش نگرانی حامیان جهانی و منطقه ای عراق از تداوم پیروزی های ایران در جنگ، كوشش های صلح سازمان كنفرانس اسلامی، شایعه آمادگی اعراب برای پرداخت غرامت به ایران، ادعای اسرائیل درباره فروش سلاح به ایران، حمله ارتش اسرائیل به لبنان و اعزام نیروهای ایران به سوریه، تلاش عراق برای برگزاری هفتمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد در بغداد و طراحی عملیات ورود به خاك عراق.
جمع بندی مهم ترین موضوعات كتاب در مقدمه ازجمله خاصیت های روزشمار نوزدهم جنگ ایران و عراق است. همین طور هرروز از روزشمار به منزله یك فصل و در چارچوب چندین گزارش شامل اخبار و تفسیر و تحلیل وقایع همان روز است كه درانتها آن، لیست منابع و مآخذ مطالب همان روز درج شده است.
بعضی از توضیحات ضروری درباره بعضی گزارش ها كه در متن روزشمار نمی گنجیده، در پانوشت یا در ضمیمه اختتام همان روزشمار آمده است.
از مواردی قابل تأمل در گزارش ها روزبه روز این روزشمار این است كه بعد از متن اصلی كتاب، چكیده ای از مطالب كتاب با عنوان «گزارش روزشمار» درج شده است كه شماره هایی نظیر شماره گزارش های متن كتاب دارد و دستیابی به مطالب موردنظر را آسان می كند. درانتها كتاب نیز لیست راهنمای موضوعی (نمایه) آمده است. همین طور عكسهایی از صحنه های وقایع و اشخاص ذكرشده در گزارش ها، در كتاب چاپ شده است.
قابل ذكر است روزشمار «آزادسازی خرمشهر اختتام رؤیای تجزیه ایران» در ۱۱۶۴ صفحه مصور توسط انتشارات مركز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در سال ۱۳۹۸ در قطع وزیری با قیمت ۹۰۰۰۰ تومان روانه بازار نشر شده است.
منبع: هنر شهر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب