كابوس ها از پشت دروازه باغشاه به حیاط بیمارستان لقمان رسیدند؟
«كابوس نیمه شب دوم تیر ماه 1287 باغشاه، برای خفتگان خندق پشت دروازه باغشاه كه حالا حیاطی شده وسط تهران افسارگسیخته، تمام نشده است»
این داستان تمام نشدنی پس از مدت ها بار دیگر به چشم آمده آن هم وقتی حرف و حدیث ها برای تبدیل خانه ای که به قبرستان ملک المتکلمین و صوراسرافیل تبدیل گشته بود، به پارکینگ قوت گرفت، هر چند، ساعاتی بعد رئیس سازمان زیباسازی آنرا بطور کامل تکذیب نمود.
به گزارش هنر شهر به نقل از ایسنا، بجای همه حرف ها و داستان هایی که در طول یکی دو سال قبل از آغاز مرمت ها در این محوطه که درست چسبیده به بیمارستان لقمان قرار دارد، از زبان متولیان شهری و حتی ناظر میراث فرهنگی در این پروژه مطرح شده بود، اما دیده های این روزها از مقبره شهدای مشروطه در خیابان کمالی، خیابان مخصوص، بن بست شهید سیدمحمد ابراهیمی، چسبیده به یکی از ورودی های بیمارستان لقمان جور دیگری است. منظره ی نخست این فکر را به ذهن می اندازد که مقرر است کابوسی همیشگی بر سر این قبرها، بجای وعده و وعیدهایی که تا امروز مطرح می شدند، آوار شوند.
اولین خبرهای انتشار یافته حدود هفت سال پیش از وضعیت نامناسب «قبور شهدای مشروطه» خبر می دادند، اما راه به جایی نبردند تا یک سال بعد «وضعیت آرامگاه از نامناسب به ویرانه رسید» و به مرور چیزی از ۶ قبر قرار گرفته در خانه ی سرایداری چسبیده به بیمارستان لقمان به جز تلی از خاک وجود نداشت، ان ها با روی گشاده با خبرنگاران رو دررو می شدند تا شاید دردشان به درمانی برسد، اما این روزها نه فقط خانه شان بطور کامل از بین رفته، بلکه از ۶ قبر قدیمی در این نقطه، یکی سنگ قبری شکسته باقی مانده، یکی سنگ قبری نو شده و دیگری با آجرهای قدیمی خانه که روی قسمتی از آن تلنبار شده اند، همنوا شده است.
دیدنِ قبرهای باقی مانده از این آرامگاه متفاوت تر از گذشته است، حالا بن بست رو به بیمارستان را که درِ کناری اش به محوطه آرامگاهی شهدای مشروطه و دو روزنامه نگار می رسید بسته شده و کارگاهی دایر است، تنها راه باقی مانده به فضای بیمارستان ختم می شود، درست رو به روی اورژانس بیمارستان لقمان، جایی که بنر آبی رنگ با طرح اسلیمی بیمارستان را از آرامگاه جدا می کند.
اما پشت بنر فضا کاملا متفاوت می باشد، دیواره ی اولیه خانه که فرو ریخته و مرمت گران چیزی شبیه به اتاقک جای اتاق قبلی که دو قبر در زیرزمین داشت را نوسازی کرده اند، دیگر نه از خانه سرایدار چیزی باقی است و نه دل نگرانی ها برای ریزشِ ستون های اوار شده بر سر قبرهای باقی مانده.
اما همین بستن راه به ورودی خانه و متوقف شدن کارها که به نظر می آید مدتی از آن می گذرد دل نگرانی به همراه دارد.
آرامگاه «صوراسرافیل»، «ملک المتکلمین» و برادر او و یک نفر از یاران این دو روزنامه نگار و شهید مشروطه، در حیاط خانه و مهدی ملک زاده فرزند ملک المتکلمین و همسرش خدیجه سلطان در زیرزمین خانه قرار گرفته بودند.
در گذشته می گفتند این خانه قبل ترها بزرگتر بوده، اما در سالهای پیش، بیمارستان لقمان با تصرف بخش هایی از آن، مبادرت به ساخت وساز در اطراف خانه کرده و الان فقط مساحتی حدود ۵۰ متر بعنوان آرامگاه این پنج نفر باقی مانده است و حالا معلوم نیست چقدر از همان مساحت هم باقی می ماند.
حدود سال ۱۳۸۳ یکی از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی با دیدن خانه و قبرهای قرار گرفته در آن، مبادرت به بررسی و ثبت این خانه در لیست آثار ملی کرد. بعد از آن، چندبار جهت بررسی شرایط از طرف سازمان میراث فرهنگی به این خانه آمدند و قول هایی برای بازسازی و مرمت قبرها دادند.۱۴ سال پس از آن یعنی حدود سال ۱۳۹۷ شهرداری خانه را تملک کرد و بالاخره شورای شهر و سازمان زیباسازی خبرهایی از روشن کردن آینده این آرامگاه دادند.
اما متولیان شهری در این مدت تا دست کم همین امسال هم اما و اگرهایی برای درخواست های تهیه ی گزارش که خبرنگاران ایسنا از روند مرمت بنا داشتند و این روزها دیده های جدید از این آرامگاه باز هم دل نگرانی ها را بیشتر کرده است.
فرزانه ابراهیم زاده - پژوهشگر تهران و دانش آموخته تاریخ - که در طول دست کم یک سال قبل اولین کسی بود که به محل دفن شهدای مشروطه رفته و وضعیت آنرا نابسامان تر از قول و قرارها دیده، در گفت و گو با ایسنا می گوید: «دیوار محل دفن صوراسرافیل و ملک المتکلمین خراب شده است. شنیده بودم مقرر است به زودی این مکان که قبرها در آن قرار دارد به پارکینگ بیمارستان لقمان الدوله تبدیل گردد، باور کردنی نبود؛ سرانجام به چشم خودم آن پرده آبی رنگ پلاستیکی را درست جلوی اورژانس بیمارستان لقمان و حجم مصالح ساختمانی رها شده پشت آنرا دیدم، اما نشانی از این اطلاع نداشت.
مشخص است که کابوس نیمه شب دوم تیر ماه ۱۲۸۷ باغشاه برای خفتگان خندق پشت دروازه باغشاه که حالا حیاطی شده وسط تهران افسارگسیخته، تمام نشده است.
آرامگاه باقی مانده از شهدای مشروطه و کودتای محمدعلی شاهی و خانواده ملک زاده، پس از ۱۱۲ سال و پنج ماه و ۲۰ روز از آن شب تاریک یوم التوپ، مانند همه این سالها حال خوبی ندارد.»
او ضمن اشاره به بسته شدن راه دسترسی به آرامگاه از سمت خیابان مخصوص کوچه ابراهیمی که برای ایجاد بخش جدید بیمارستان کاملا بسته شده است، ادامه می دهد: هم اکنون دو طرف ورودی به آرامگاه بسته شده و تنها راه ورود از فضای داخل بیمارستان است. آن هم در شرایطی که اصلا این آرامگاه در داخل محوطه بیمارستان نبود. در واقع یک کوچه بین بیمارستان و آرامگاه بطور کامل از بین رفته است.
او همینطور به توضیحات ضرغامی - رئیس سازمان زیباسازی شهر تهران - و نجمی - نماینده خانواده ملک زاده – درباره ی وضعیت این محوطه و برنامه هایی که برای آن دارند، اشاره می کند و می گوید: بگفته آقای ضرغامی، «مسوولیت بازسازی آرامگاه را سازمان زیباسازی با مشارکت شهرداری منطقه ۱۱ انجام می دهند و نماینده دکتر شیرین بیانی از خانواده ملک زاده نیز در این بازسازی، این دستگاه متولی را همراهی می کنند.
در چند ماه گذشته خانه قدیمی که در بخش جنوبی آرامگاه بوده خریداری شده و مقرر است به این مجموعه اضافه شود. این بنا راه دسترسی تازه ای برای مجموعه ارامگاهی باز می گذارد، علاوه بر این که راه کوچه ابراهیمی هم باز خواهد شد و بسته نمی ماند.
از سوی، در صحبت هایی با بیمارستان لقمان، سازمان زیباسازی به نتایج خوبی رسیده و قرار نیست پارکینگ بیمارستان در این جا ساخته شود و بجای دیگری منتقل خواهد شد و به زودی فضای آرامگاه از فضای بیمارستان تفکیک می شود.»
او با بیان اینکه از چند ماه گذشته این پروژه به چند دلیل همچون ماجراهای حقوقی و در ادامه کرونا تعطیل شده، می گوید: برمبنای توضیحات متولیان طرح، طرح آرامگاه هم باید تکمیل شود که آن نیز به زودی نهایی می شود، در واقع شهرداری قولِ تکمیل این فضا را داده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب