پای ثابت های اکران دو سال و نیم اخیر کدام بازیگران هستند؟
هنر شهر: در این فهرست 300 و چند نفره نام چند بازیگر دائم تکرار می شود؛ پژمان جمشیدی با 14 نقش رکورددار است.
یک آزمایش علمی ساده انجام بدهید. موتور یا هر وسیله نقلیه ای که دارید را بردارید و ماهی یک دفعه تنها از جلوی سینماهای مطرح تهران عبور کنید. به پوسترها نگاه بیندازید و اسم چهره ها را یادداشت کنید. کدام چهره ها تکراری هستند؟ چند نام دائماً به چشمتان می خورند؟ حدود دو ماه قبل در «فرهیختگان» به سراغ اسامی پر تکرار یک سال گذشته نمایش خانگی رفتیم و در آن گزارش مهران مدیری و صابر ابر پرکارترین اسامی وی اودی ها بودند. حال سؤال اینجا بود که اوضاع در سینما در چه حال است؟
بر اساس عرف سینما، اگر بازیگری در هر سال دو فیلم بازی کند، بازیگر خوش شانس و البته پرکار حساب می شود. با این حساب، اگر بازیگری در سی ماه بتواند ۵ فیلم بازی کند، آن دو لقب پرکار و خوش شانس را مال خود می کند. بر مبنای آمار سمفا، از فروردین ۱۴۰۲ تا امروز حدود ۱۵۰ فیلم در سینماهای سراسر کشور اکران شده و بالای ۳۰۰ تا ۳۵۰ بازیگر در نقش های اصلی آن به ایفای نقش پرداخته اند.
با این حال، در این فهرست ۳۰۰ و چند نفره نام چند بازیگر دائم تکرار می شود؛ پژمان جمشیدی با ۱۴ نقش رکورددار است و بعد از آن استادی با ۱۲ نقش و هادی کاظمی، مهدی هاشمی، نادر فلاح، بیژن بنفشه خواه و نسیم ادبی هر کدام با ۸ نقش، پر تکرارترین اسامی این جدول ۳۰۰ نفره هستند؛ بازیگرانی که احتمال دیدن نام هایشان در تیتراژ فیلمهای روی پرده بعنوان نقش اول، دوم و حتی سوم بسیار بالاست.
نکته قابل توجه این جدول، عدم حضور بازیگران پرتکرار نمایش خانگی در جدول پرکارهای سینماست. این یعنی سینما به صورت کامل از نمایش خانگی خود جدا شده و شکافی قابل توجه بین بازیگران سینما و نمایش خانگی افتاده است. بعنوان مثال، مهران مدیری بعنوان یکی از پرکارترین شخصیت های پلت فرم در سه سال گذشته تنها ۳ فیلم در اکران داشته یا بازیگرانی همچون پژمان جمشیدی که پای ثابت سینما هستند، به جز «محکوم»، تنها به حضور افتخاری در پلت فرم اکتفا کرده اند.
بنا بر عرف بازیگران بین المللی، معمول اینست که یک بازیگر طراز اول در نهایت بتواند ۲ یا ۳ فیلم را در طول یک سال کار کند؛ بر خلاف این آمار، بازیگران ایران بشکلی عجیب بازی می کنند، شکل و روشی که ایرانیان را از باقی هنرمندان جهان متمایز می کند.
سرانه کار در مملکت را بازیگرها بالا بردند؟
بازیگران ایرانی بشکل غریبی کار می کنند و این مورد می تواند چند عامل داشته باشد؛ اول این که سطح حقوق و دستمزد برای بازیگران نقش دوم و سوم فیلم ها پایین است و بازیگر برای آنکه بتواند دخل و خرج زندگی یک بازیگر سینما را در بیاورد، مجبور است بیشتر کار کند. بعنوان مثال، علیرضا استادی بعنوان یکی از مطرح ترین نقش دوم و سوم های سینمای ایران، در ۳۰ ماه اخیر بیشتر از ۱۲ نقش را بازی کرده است و این سوای مسابقه تلویزیونی ای است که استادی در شبکه دو اجرا کرد. به غیر از این، کیفیت پایین متن ها و قابل اجرا بودن هم زمان چند فیلم با یکدیگر در یک بازه زمانی و کوتاه شدن فیلمبرداری ها سبب شده بازیگران بتوانند در آن واحد سر چند پروژه حاضر شوند.
جمشیدی در ۳۰ ماه اخیر، ۱۴ فیلم و سه سریال پلتفرمی بازی کرده است که یعنی هر دو ماه یکبار یک پروژه. این در حالی ست که به صورت معمول یک پروژه سینمایی ۱ تا ۳ ماه فرآیند پیش تولید و تولیدش طول می کشد.
جمشیدی در ۳۰ ماه اخیر، «ناجورها»، «قسطنطنیه»، «جزایر قناری»، «دایناسور»، «بی بدن»، «تمساح خونی»، «صبحانه با زرافه»، «تگزاس۳»، «کوکتل مولوتوف»، «هتل»، «شهر هرت»، «ویلای ساحلی»، «یادگار جنوب» و «خانه ارواح» را در اکران داشته که حدود ۱۰ فیلم زمان ساختشان به دو سال گذشته باز می گردد. میزان فعالیت این بازیگر ۴۸ ساله در سینما یادآور سینمای پیش از انقلاب و حجم فیلم هایی است که ظرف بیست روز و کمتر تولید می شدند و در اکران های یک هفته ای پول ساخت فیلم جدیدی را برای تهیه کنندگان در می آوردند.
در کارنامه ۱۴ فیلم اکران شده از جمشیدی در دو سال و نیم اخیر، وی در فیلمهای قابل توجهی همچون «بی بدن»، «صبحانه با زرافه ها» و «تمساح خونی» نیز ایفای نقش کرده که نقاط روشن کارنامه کاری جمشیدی به حساب می آیند، با این وجود عمده آثاری که جمشیدی در این دو سال و نیم اخیر در آن حضور پیدا کرده در دسته کمدی فارسی ها قرار می گیرند که فقط در چرخه کمدی های صنعتی دسته بندی می شوند و در بین کارشناسان، وجه هنر و حتی سرگرمی این آثار محل بحث های بسیاری است.
به جز جمشیدی و استادی، فهرست طویلی از بازیگران ۸ فیلمه وجود دارند که در دو سال و نیم اخیر روزهای نسبتاً پرکاری را پشت سر گذاشته اند. هادی کاظمی با حاضر شدن در هشت اثر کمدی، در کنار مهدی هاشمی، نادر فلاح، بنفشه خواه و نسیم ادبی از دیگر بازیگران این فهرست هستند.
مهدی هاشمی بهمراه غلامرضا نیکخواه، همایون ارشادی و لادن ژاوه وند بعنوان بازیگران نسبتاً مسن و پرکار جدول پرکارها محسوب می شوند. نکته قابل توجه جدول پرکارهای مرد در دو سال و نیم اخیر، عدم حضور بازیگر مرد جوان در بین بازیگران است و جوان ترین بازیگر پرکار حال حاضر، صابر ابر، با ۴۱ سال سن است. این مورد نشان میدهد سینمای ایران چندان فرصتی به بازیگرهای مرد جوان نمی دهد و از این حیث، روی حساب پس داده ها متمرکز است.
نکته میانگین سنی البته در بین بازیگران زن به قدری متفاوت می باشد که به غیر از لادن ژاوه وند، هیچ بازیگر بالای ۶۰ سال در جدول بازیگران پرکار دیده نمی شود و عمده بازیگران زن حاضر در جدول پرکارها بین ۳۰ تا ۴۰ سال سن دارند. از این آمار تحلیل های متفاوتی می توان به دست آورد که جدی ترین آن، تفاوت جنسیتی عمر مفید بازیگران مرد و زن در سینمای ایران و تمرکز فیلم نامه ها روی بازیگران زن کم سن تر و مردان میانسال است.
اجتماعی های درجه چندم و کمدی ها روی دور بازیگران تکراری!
شاید یکی از غیرقابل انتظارترین نکات جدول بازیگران پرکار، حضور نسیم ادبی بعنوان پرفعالیت ترین بازیگر زن در سینمای ایران است؛ عنوانی که به نظر می رسید بازیگران زن دیگری که پای ثابت تولیدات کمدی هستند برای عنوان مطرح شدن نامشان محتمل تر باشد؛ گزینه هایی همچون آزاده صمدی، الناز حبیبی و حتی نازنین بیاتی. با این وجود نسیم ادبی با ۸ فیلم سینمایی در اکران، آن هم در دو سال اخیر، از رکوردداران به حساب می آید؛ عجیب تر آنکه هیچ یک از فیلمهای این بازیگر سینما و تلویزیون در بین ۱۰ فیلم پرمخاطب سینما قرار نگرفتند و عمده این آثار یا توقیفی و به جا مانده از سالهای قبل بودند یا به سبب فیلمنامه و ساخت متوسط، دست رد تماشاچی را تجربه کردند.
پس از نسیم ادبی، پانته آ پناهی ها و شقایق فراهانی نیز نسبتاً همین روند را تجربه کردند و نتوانستند آثارشان را در بین فیلمهای پرفروش و پرمخاطب جدول اکران قرار دهند. چنین وضعیتی البته در جدول بازیگران فعال هم تکرار شده و بازیگرانی همچون نادر فلاح یا همایون ارشادی به رغم فعالیت قابل توجه، نتوانستند داشته های بازیگری خویش را آن طور که باید به مخاطب عرضه کنند.
یکی دیگر از عواملی که موجب پرکار شدن بعضی از بازیگران در دو سال و نیم اخیر شده، به غیر از توانایی بازیگری آنها، سابقه خوبشان در فیلمهای کمدی و فروش قابل توجه آثار گذشته آن هاست. البته همین نکته هم گرفتار چالشی اساسی شده و بازیگرانی که حضورشان در فیلم تضمینِ فروش بود، حالا تولیداتشان چندان حال و روز خوشی در جدول اکران ندارد. بعنوان مثال امیر جعفری که تا سال ۱۴۰۱ در عمده آثار پرفروش جدول اکران حضور داشت، حالا هیچ یک از فیلم هایش در جدول فروش سالانه حال و روز خوشی ندارند و تغییر ژانر هم به او نتوانست کمکی کند.
چنین وضعیتی سبب شده بعضی از بازیگران با پرهیز از حضور در سینما یا بسمت نمایش خانگی بروند یا تولیداتشان در سینما را تا حد زیادی محدود کنند. بعنوان مثال رضا عطاران که تا سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بعنوان یکی از مؤلفه های فروش سینمای کمدی محسوب می شد، حالا تنها ۴ اثر را در دو سال و نیم اخیر در اکران داشته و با اجل معلق به پلت فرم کوچ کرده است.
پرکارها در سراشیبی بازنشستگی اجباری؟
به جز نکات اشاره شده، یکی دیگر از دلیلهای بالا رفتن اسم بعضی از بازیگران بعنوان پرکارهای اکران، حضور فیلمهای درجه دو و سه کمدی است که فقط می توانند هزینه های تولیدشان را با حاشیه سود کم دربیاورند. کمدی هایی که در دو سال و نیم اخیر در کارنامه کاری محمدرضا شریفی نیا، پژمان جمشیدی، هادی کاظمی، بهرنگ علوی، سیاوش چراغی پور و بیژن بنفشه خواه دیده می شود. آثاری که برای یافتنشان نباید به سراغ پنج فیلم پرمخاطب هر سال برویم.
آنچه از برآیند وضعیت بازیگرهای پرکار به دست می آید نشان از سطح کیفی نازل و متوسط کارنامه کاری این هنرمندان در دو سال و نیم اخیر دارد که به دلیلهای شرایط اقتصادی و حتی هنری حاکم بر سینما، منطقاً تهیه کنندگان را بسمت استفاده از این دست بازیگران برده است.
هنرمندانی که با بررسی کارنامه کاری آنها فیلمهای با کیفیت و قابل توجهی دیده می شود اما برآیند کلی تولیداتشان چندان نتوانسته مخاطب را مشتاق تماشای باردیگر آثار این بازیگران کند و آنها را در سراشیبی نزول قرار داده است. اتفاقی که با بررسی کارنامه پژمان جمشیدی و نسیم ادبی بعنوان پرکارترین ها بچشم میخورد.
منبع: روزنامه فرهیختگان
منبع: هنر شهر
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب